Op zoek naar gezond

Deze campagne wordt georganiseerd omdat momenteel al meer dan 50% van de Nederlanders overgewicht heeft, vaak als gevolg van een ongezond voedingspatroon. En dat terwijl uit recent onderzoek blijkt dat gezond eten en drinken voor de grote meerderheid van Nederland (87%) belangrijk is.

Overgewicht en obesitas leiden tot een verhoogde kans op (chronische) ziekten, zoals hart- en vaatziekten, kanker, diabetes type 2, maag-, lever-, darm- en nierziekten. Dit probleem wordt in de hand gewerkt door onze voedselomgeving. Hierin wordt te veel ongezond voedsel aangeboden en gepromoot.

In een ongezonde voedselomgeving zijn (bijna) geen gezonde voedselproducten te krijgen. Een paar voorbeelden:

• Bijna 80% van het voedselaanbod in onze supermarkten valt buiten de schijf van vijf en is dus feitelijk ongezond. Producten die in de schijf van vijf vallen zijn: groenten (ook diepvries of in blik zolang ze maar geen toegevoegde zouten of suikers bevatten), fruit, vis (ook diepvries), peulvruchten, ongezouten noten, eieren, vegetarische producten, zuivel, onbewerkt vlees, volkoren producten, dranken zonder suiker, vloeibare oliën en vetten.
• Supermarkten vullen bijna 80% van hun folders met aanbiedingen van ongezond voedsel dat niet valt in deze schijf van vijf. Dit is een belangrijk gegeven want we kopen bijna 70% van ons eten en drinken bij de supermarkt
• In veel scholen, sportkantines en andere plekken waar kinderen regelmatig komen, wordt vaak ongezond voedsel aangeboden. Ook vlak bij school zijn vaak ongezonde voedselaanbieders, waar scholieren in de pauze snacks en fastfood halen.
• Een groot deel van de ongezonde voedselmarketing is gericht op (jonge) kinderen, zowel op straat, op televisie als online. Dit is onacceptabel want kinderen zijn erg gevoelig voor reclame en kunnen nog niet tot een weloverwogen besluit komen.
• In veel voedingsproducten zitten te veel suiker, te veel zout, te veel ongezonde vetten en/of te weinig vezels. Dat is niet gezond. Suiker, zout en vetten zetten bovendien aan tot meer eten.

Het voedselaanbod zou overal in Nederland overwegend gezond moeten zijn. Onze voedselomgeving moet daarom veranderen. Maar dat kunnen we niet zelf regelen. De overheid moet wettelijke maatregelen nemen die ervoor zorgen dat de balans wordt hersteld. Ook moet de voedselbranche meer en goedkopere gezonde voeding aanbieden en promoten. De gezonde keuze moet de makkelijke en betaalbare keuze worden.

De meeste mensen (87%) vinden gezonde voeding belangrijk maar gezonder gaan eten en drinken is voor veel mensen vaak moeilijk. We zijn nu eenmaal van nature ingesteld op lekker en vaak eten en als overal om ons heen veel meer ongezond dan gezond wordt aangeboden, wordt het wel heel moeilijk om voor gezond te kiezen. Daarom moeten we massaal de overheid en de voedselindustrie aanspreken op hun verantwoordelijkheden.

De voedselbranche en de overheid zijn terughoudend in het veranderen van de voedselomgeving. Het gaat allemaal heel langzaam. Als mensen in Nederland massaal aangeven dat ze een gezonde voedselomgeving (vooral voor kinderen) belangrijk vinden, dan zal de politiek daar ook meer aandacht aan besteden en wettelijke maatregelen gaan nemen.

Er is zo veel ongezond voedselaanbod dat bijna iedereen denkt dat dat normaal is. Die voedselomgeving verleidt ons tot ongezond eten en drinken. Ongezond voedsel is niet direct gevaarlijk voor de gezondheid, maar als je jarenlang ongezond eet en drinkt, wordt het risico dat je er ziek van wordt wel groter.

Veel mensen nemen aan dat alles wat supermarkten verkopen gezond is en niet schadelijk. Het is een vrij onbekend feit dat bijna 80% van de voedselproducten die supermarkten verkopen buiten de Schijf van Vijf (zie: Voedingscentrum) vallen en dat is niet gezond.

Het is ook nog eens moeilijk om precies te weten wat gezond is en wat niet. Op verpakkingen staat informatie die niet altijd begrijpelijk is en die niet vertelt of een product gezond is. De verpakking suggereert dat maar al te vaak, maar is het ook echt gezond?

We denken weloverwogen keuzes te maken over gezond eten en drinken en vinden dat we daar zelf verantwoordelijk voor zijn. Maar veel van wat we kopen doen we in een opwelling of omdat de reclame ons daar onbewust toe aanzet. Omdat er zo veel ongezonde voeding wordt verkocht en gepromoot, is het wel heel moeilijk om consequent voor gezond voedsel te kiezen. Kinderen zijn bovendien extra vatbaar voor de verleiding van zoete en vette voedingsmiddelen.

In ongezond voedsel zitten vaak veel suikers, zout en ongezonde vetten. Deze stoffen ervaart ons brein als prettig en belonend en ze zetten meestal aan tot meer eten. Heel moeilijk dus om daartegen in te gaan.

Om je heen zie je zo veel ongezond voedselaanbod en zo veel reclame voor ongezond voedsel dat het wel heel moeilijk wordt om dan te kiezen voor gezond voedsel. De voedingsmiddelenindustrie geeft jaarlijks maar liefst 1,6 miljard euro aan reclames waarvan 80% aan reclame voor ongezonde voeding.

Als je wat minder verleid wordt door al dat ongezonde eten en drinken, kun je beter kiezen voor gezond.