Dringende oproep gezondheidsorganisaties: bezuinig niet op gezondheid!
21 oktober 2024
Veel jongeren geven al enige jaren aan last te hebben van prestatiedruk (1). Dit heeft een negatief effect op hun mentale gezondheid. Volwassen Nederlanders (18+) zijn zich bewust van dit maatschappelijke probleem en geven aan dat er een gezamenlijke verantwoordelijkheid is om de druk op jongeren te verlagen. Ze zijn zich minder bewust van het probleem in hun eigen sociale omgeving. Dit blijkt uit een peiling van de Gezonde Generatie, uitgevoerd door MarketResponse onder 1500 Nederlanders. Om mensen zich bewust te maken van de belangrijke rol die ze zelf kunnen spelen in hun directe omgeving, start op 8 januari de campagne ‘Samen druk verlagen’ van de Gezonde Generatie.
Druk bij jongeren wordt vooral veroorzaakt door een gevoel van te veel ‘moeten’ en hoge verwachtingen. Ook de prestatiecultuur in de samenleving wordt aangewezen als boosdoener. De druk op jongeren wordt door 72% van de respondenten uit de peiling als (zeer) hoog beoordeeld, waarbij 66% deze druk als (zeer) ongezond bestempelt. Opmerkelijk is dat slechts 37% van de respondenten deze hoge druk in hun sociale omgeving ervaart. Daarnaast vinden de respondenten het moeilijk te benoemen wat zij zelf zouden kunnen bijdragen. Kortom, men is zich bewust van het maatschappelijke probleem en de urgentie, maar men ziet niet zo goed wat ze zelf kunnen doen in hun omgeving om bij te dragen aan de oplossing.
“Het start met bewustwording: ook jongeren in jouw sociale omgeving ervaren een hoge prestatiedruk. Je kunt ze daar vaker bij helpen dan je denkt. Praat erover en denk eens na over welke rol je kan spelen om de prestatiedruk te verlagen, bijvoorbeeld door je eigen verwachtingen te temperen en geluk centraal te stellen in plaats van prestaties. Daarin kun je als volwassene een voorbeeld zijn, hoe moeilijk dat soms ook is. Coaches, leerkrachten, ouders, iedereen in de omgeving van jongeren kan iets betekenen.” Aldus directeur Gezonde Generatie Mark Monsma. “Wij maken onderdeel uit van een prestatiemaatschappij maar kunnen hier dus ook zelf invloed op uitoefenen. Naast hoge verwachtingen en volle agenda’s verdienen andere onderliggende oorzaken de aandacht vanuit diverse organisaties, zoals onderwijs en overheid. Dan gaat het bijvoorbeeld om het gevoel van een slecht toekomstperspectief bij jongeren, financiële stress en de nadruk op prestatie en competitie”.
De 22 samenwerkende gezondheidsfondsen werken toe naar een Gezonde Generatie in 2040. Mentale gezondheid is daar een essentieel onderdeel van. Gezien de uitdagingen die er nog zijn, is de campagne ‘Samen druk verlagen’ gestart. MIND en de Hersenstichting zijn de initiatiefnemers.
Deze campagne is onderdeel van een programma waarin we samen met het onderwijs, de overheid, kenniscentra, jongerenorganisaties en natuurlijk met jongeren en ouders zelf, werken aan activiteiten om de druk te verlagen. Zo maken de gezondheidsfondsen zich hard voor meer aandacht voor sociale en emotionele vaardigheden (SEV) in het onderwijs en voor het verlagen van de huidige (prestatie)norm. Ook zetten ze zich in voor beleid en praktijk dat het welzijn en de mentale gezondheid van kinderen en jongeren meer centraal stelt. De campagne loopt van 8 t/m 28 januari en is te zien op tv, digitale advertentieschermen en sociale media.
[1] ‘Ik was mentaal zelfs te uitgeput om eten te maken’: een derde van de jongeren meldt zich weleens ziek om psychische klachten | EenVandaag (avrotros.nl
HBSC 2021 HBSC: Health Behaviour in School-aged Children | HBSC Nederland
Geluk onder druk? Onderzoek naar het mentaal welbevinden van jongeren in Nederland | 2020
Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs | 2023 (trimbos.nl