Dringende oproep gezondheidsorganisaties: bezuinig niet op gezondheid!
21 oktober 2024
Amsterdam, 17 oktober 2023 - Gezond eten en drinken is voor de grote meerderheid van Nederland (87%*) belangrijk, maar toch heeft 50%** van de Nederlanders overgewicht of obesitas en dat heeft enorme gevolgen voor de volksgezondheid en de toekomst van onze kinderen. De Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie (AVGG), een initiatief van Diabetes Fonds, Hartstichting, Maag Lever Darm Stichting en Nierstichting, stelt dat gezond eten en drinken momenteel door de voedingsindustrie onmogelijk wordt gemaakt. Uit cijfers blijkt dat overal om ons heen ongezond eten en drinken wordt aangeboden en gepromoot en daarom roepen de gezondheidsfondsen samen met drie BN'ers op tot verandering. Tijd om Nederland wakker te schudden. In een nieuwe driedelige documentairereeks ‘Op zoek naar gezond’ leggen Renze Klamer, Hanna Verboom en Fidan Ekiz de pijnlijke waarheid over wat we eten en drinken op tafel. Politiek, reclamemakers, supermarkten, consumenten en voedselfabrikanten wordt de vraag voorgelegd: “Hoe kan het dat gezond eten en drinken zo moeilijk is?” Meer informatie over de nieuwe campagne en de schokkende antwoorden zijn te vinden op www.opzoeknaargezond.nl
Uit onderzoek van AVGG blijkt dat 80%*** van het voedselaanbod in de supermarkt ongezond is en meer dan 80%**** van de reclames die we zien voor ongezonde producten zijn. Bijna de helft (48%*****) van de volwassenen in Nederland denkt dat reclames voor eten en drinken geen invloed hebben op hun keuze. Dit terwijl de voedingsmiddelenindustrie jaarlijks maar liefst 1,6***** miljard euro uitgeeft aan reclames, waarvan 80% aan reclame voor ongezonde voeding. De belangrijkste doelgroep van deze ongezonde reclames zijn helaas kinderen. De alliantie vindt het de hoogste tijd dat de consument weet hoe de vork in de steel zit en stelt dat de voedingsindustrie het maken van gezonde keuzes momenteel onmogelijk maakt.
“Consumenten hebben het idee dat ze zelf bepalen wat ze eten, maar de beschikbaarheid van ongezond voedsel is zo dominant dat er geen sprake is van een eerlijke keuze. We worden continu verleid tot het maken van ongezonde keuzes, waardoor het heel moeilijk is om gezond te eten en te drinken. Daarom luiden wij nú de noodklok. We willen dat er een pakket aan wettelijke maatregelen komt die zorgen voor een gezonder aanbod van eten en drinken: onder andere een verbod op kindermarketing voor ongezond eten en geen btw op groenten en fruit. We eten onszelf nu letterlijk ziek. De gevolgen zijn enorm; er komt een tsunami aan mensen met diabetes, hart- en vaatziekten, nierschade en spijsverteringsziekten op ons af,” aldus Diena Halbertsma, voorzitter AVGG.
In de driedelige documentairereeks ‘Op zoek naar gezond’ gaan actrice Hanna Verboom, presentator Renze Klamer en journalist Fidan Ekiz in gesprek met consumenten, vertegenwoordigers van supermarkten, voedselfabrikanten en wetenschappers. Waaronder gedragswetenschapper Frans Folkvord, voedingswetenschapper Jaap Seidell en gezondheidswetenschapper Maartje Poelman. Ze krijgen verontrustende antwoorden op vragen over wat we eten en drinken. Een greep uit de vragen die door de BN’ers worden gesteld: ‘Waarom is gezond eten duurder dan ongezond?’ ‘Waarom zijn veruit de meeste reclames die mijn kind ziet voor ongezond eten en drinken?’ En ‘waarom is er meer keuze voor ongezond dan gezond?’
Renze Klamer: “Als ouder wil je dat je kinderen gezond opgroeien, en je weet dat gezond eten daarbij belangrijk is. Als ik ‘s ochtends aan mijn kinderen vraag ‘Wat wil je vanavond eten?’ is het antwoord steevast: ‘pannenkoeken en patat’. Dat is deels biologisch bepaald, maar komt ook doordat 80% van alle reclame voor voedsel gaat over ongezond eten. De reclames zijn vaak gericht op kinderen, die extra kwetsbaar zijn voor de ongezonde verleidingen. Geen wonder dus dat mijn kinderen met ongezonde suggesties komen; ze zien het gewoon te vaak. We willen en moeten samen uit dit systeem losbreken, om volgende generaties in goede gezondheid te laten opgroeien.”
De ambitie van AVGG is dat de Nederlandse jeugd in 2040 de gezondste ter wereld is. Met die reden doet de Alliantie nu een dringende oproep aan supermarkten, voedselfabrikanten, reclamemakers en de politiek: maak gezond eten en drinken makkelijk! Op de website Op zoek naar gezond vind je naast de documentairereeks meer informatie en alle antwoorden op de vragen omtrent ‘waarom gezond eten en drinken zo moeilijk is’.
*Onderzoek door Panelwizard in opdracht van AVGG, september 2023, onder een representatieve groep van 1000 Nederlanders omtrent de voedselomgeving
** https://www.vzinfo.nl/overgewicht
*** Bron; Poelman, M.P., Dijkstra, S.C., Djojosoeparto, S.K., de Vet, E.W.M.L., Seidell, J.C. en Kamphuis,C.B.M., 2021. Monitoring van de mate van gezondheid van het aanbod en de promoties van supermarkten en out-of-home-ketens; Inzicht in de huidige stand van zaken en aanbevelingen voor het opzetten van een landelijke monitor. Wageningen Universiteit, 118 blz 555613 (wur.nl)
**** Superlijst Gezondheid Questionmark 2022
**** Draagvlakonderzoek Gezonde voedselomgeving; 1-meting, 2022 (N =3000) uitgevoerd door I&O research i.o.v. AVGG
***** Marketing voor voedingsproducten. Marketingbestedingen via massamedia & Internationale voorbeelden van restricties in wet- en regelgeving. Panteia i.o.v. Ministerie van VWS, 2022
In de Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie werken het Diabetes Fonds, de Hartstichting, de Maag Lever Darm Stichting en de Nierstichting samen met UNICEF Nederland, de gemeente Amsterdam en JOGG aan een gezondere voedselomgeving, vooral voor kinderen. Zij doen dat binnen het programma de Gezonde Generatie, een unieke samenwerking van 22 gezondheidsfondsen met als missie dat de Nederlandse jeugd in 2040 de gezondste is. Voor meer informatie: gezondegeneratie.nl