Word supporter

Op zoek naar gezond

Waarom wordt het voor ons en onze kinderen zo moeilijk gemaakt om voor gezond eten en drinken te kiezen?

Renze Klamer, Fidan Ekiz en Hanna Verboom gaan op onderzoek uit; ga je mee?

ongezonde voedselomgeving

Ongezond voedsel; is dat een probleem?

Is het je wel eens opgevallen hoe veel ongezond eten en drinken er om je heen is? In supermarkten, op straat, in kantines op werk, school of sportvereniging, op het station. Overal wordt veel ongezond voedsel verkocht. Ook wordt er veel reclame voor gemaakt in de media en via buitenreclame.

Eerlijke keuze?

We willen zelf kiezen wat we eten en drinken. Maar hebben we wel een eerlijke keuze als er zo veel ongezond voedsel om ons heen wordt aangeboden? Ongezond voedsel is meestal lekker, leuk verpakt, goedkoop en het ligt overal voor het grijpen. We worden steeds maar weer verleid om ongezond te eten en te drinken. Dat is niet goed voor ons en zeker niet voor onze kinderen.

Op zoek naar gezond

Waarom wordt ongezond eten en drinken eigenlijk zo veel gepromoot en verkocht terwijl het niet goed voor ons is? Dat vragen drie bekende Nederlanders zich af. Zij willen hun kinderen een gezonde toekomst bieden maar merken dat dat heel lastig is. Ze zijn daarom een onderzoek gestart dat je hier kunt volgen. Herken je hun vragen en wat vind je van de antwoorden die ze krijgen? Ga jij ook mee op zoek naar gezond voedsel?

80%

Bijna 80% van het voedingsaanbod in supermarkten is ongezond

+40%

Groenten en fruit zijn de afgelopen jaren 40% duurder geworden

1,6 miljard

De voedingsmiddelenindustrie besteedt jaarlijks zo’n 1,6 miljard aan reclame en promotie, waarvan ongeveer 80% aan ongezonde voeding

Veelgestelde vragen

Hier vind je enkele vragen over de documentaire serie en de bedoelingen hiervan

  • Waarom is deze documentaire serie gemaakt?

    Deze campagne wordt georganiseerd omdat momenteel al meer dan 50% van de Nederlanders overgewicht heeft, vaak als gevolg van een ongezond voedingspatroon. En dat terwijl uit recent onderzoek blijkt dat gezond eten en drinken voor de grote meerderheid van Nederland (87%) belangrijk is.

    Overgewicht en obesitas leiden tot een verhoogde kans op (chronische) ziekten, zoals hart- en vaatziekten, kanker, diabetes type 2, nierschade en spijsverteringsziekten. Dit probleem wordt in de hand gewerkt door onze voedselomgeving. Hierin wordt te veel ongezond voedsel aangeboden en gepromoot

  • Wat is eigenlijk een ongezonde voedselomgeving?

    In een ongezonde voedselomgeving zijn (bijna) geen gezonde voedselproducten te krijgen. Een paar voorbeelden:

    • Bijna 80% van het voedselaanbod in onze supermarkten valt buiten de schijf van vijf en is dus feitelijk ongezond. Producten die in de schijf van vijf vallen zijn: groenten (ook diepvries of in blik zolang ze maar geen toegevoegde zouten of suikers bevatten), fruit, vis (ook diepvries), peulvruchten, ongezouten noten, eieren, vegetarische producten, zuivel, onbewerkt vlees, volkoren producten, dranken zonder suiker, vloeibare oliën en vetten.
    • Supermarkten vullen bijna 80% van hun folders met aanbiedingen van ongezond voedsel dat niet valt in deze schijf van vijf. Dit is een belangrijk gegeven want we kopen bijna 70% van ons eten en drinken bij de supermarkt
    • In veel scholen, sportkantines en andere plekken waar kinderen regelmatig komen, wordt vaak ongezond voedsel aangeboden. Ook vlak bij school zijn vaak ongezonde voedselaanbieders, waar scholieren in de pauze snacks en fastfood halen.
    • Een groot deel van de ongezonde voedselmarketing is gericht op (jonge) kinderen, zowel op straat, op televisie als online. Dit is onacceptabel want kinderen zijn erg gevoelig voor reclame en kunnen nog niet tot een weloverwogen besluit komen.
    • In veel voedingsproducten zit te veel suiker, te veel zout of te veel verzadigd vet en te weinig vezels. Dat is niet gezond. Suiker, zout en vetten zetten bovendien aan tot meer eten.
  • Hoe kunnen we dit oplossen?

    Het voedselaanbod zou overal in Nederland overwegend gezond moeten zijn. Onze voedselomgeving moet daarom in de basis veranderen. Dat kunnen we niet zelf regelen, de overheid moet wettelijke maatregelen nemen die ervoor zorgen dat de balans wordt hersteld. Ook moet de voedselbranche meer en goedkopere gezonde voeding aanbieden en promoten. De gezonde keuze moet de makkelijke en betaalbare keuze worden.

  • Waarom is dit belangrijk voor mensen zoals jij en ik?

    De meeste mensen (87%) vinden gezonde voeding belangrijk maar gezonder gaan eten en drinken is voor veel mensen vaak moeilijk. We geven inzicht in hoe dat komt en dat ze niet altijd zelf de mogelijkheid hebben om daar individueel iets aan te doen. Daarvoor moeten we massaal de overheid en de voedselindustrie aanspreken op hun verantwoordelijkheden.

    De voedselbranche en de overheid zijn terughoudend in het veranderen van de voedselomgeving. Het gaat allemaal heel langzaam. Als meer mensen in Nederland aangeven dat ze een gezonde voedselomgeving (vooral voor kinderen) belangrijk vinden dan zal de politiek meer aandacht besteden en wettelijke maatregelen gaan nemen.

  • Wat weten mensen over hun voedselomgeving?

    Er is zo veel ongezond voedselaanbod dat bijna iedereen denkt dat dat normaal is. Die voedselomgeving verleidt ons tot ongezond eten en drinken. Ongezond voedsel is niet direct gevaarlijk voor de gezondheid, maar als je jarenlang ongezond eet en drinkt, wordt het risico dat je er ziek van wordt wel groter.

    Veel mensen nemen aan dat alles wat supermarkten verkopen gezond is en niet schadelijk. Het is een vrij onbekend feit dat bijna 80% van de voedselproducten die supermarkten verkopen buiten de schijf van vijf vallen en dat is niet gezond.

    Het is heel moeilijk om precies te weten wat gezond is en wat niet. Op verpakkingen staat informatie die niet altijd begrijpelijk is en die niet vertelt of het een gezond product is.

    Mensen denken weloverwogen keuzes te maken over gezond eten en drinken en vinden dat ze daar zelf verantwoordelijk voor zijn. Maar omdat er zo veel ongezonde voeding wordt verkocht en gepromoot, is het wel heel moeilijk geworden om voor gezond voedsel te kiezen. Kinderen zijn bovendien extra vatbaar voor de verleiding van zoete en vette voedingsmiddelen.

     

  • Waarom stoppen we eigenlijk niet zelf met ongezond eten en drinken?

    In ongezond voedsel zitten vaak veel suikers, zout en verzadigde vetten. Deze stoffen ervaart ons brein als prettig en belonend en ze zetten meestal aan tot meer eten. Heel moeilijk dus om daartegen in te gaan.

    Om je heen zie je zo veel ongezond voedselaanbod en zo veel reclame voor ongezond voedsel dat het wel heel moeilijk wordt om dan te kiezen voor gezond voedsel. De voedingsmiddelenindustrie geeft jaarlijks maar liefst 1,6 miljard euro aan reclames waarvan 80% aan reclame voor ongezonde voeding.

    Als je wat minder verleid wordt tot al dat ongezonde eten en drinken, helpt dat te kiezen voor gezond.

Wie zijn deze bekende Nederlanders en waarom doen ze mee?

profiel Hanna Verboom

Hanna Verboom is actrice, bekend van series als De Co-Assistent en Feuten. ‘Door mijn jeugd in Oost-Afrika ben ik me altijd zeer bewust geweest van het gemis van gezonde en voedzame producten. Maar ook hier is er een voedselprobleem. Door onze welvaart is het heel moeilijk geworden voor ons en onze kinderen om gezonde keuzes te maken. Dit is echt food for thought. We moeten anders omgaan met eten en drinken.’

Hanna Verboom, Actrice

Renze Klamer presenteert programma’s als De Vooravond, Laat op Vrijdag en Na Het Nieuws. ‘Toen ik op mijn 26e vader werd, veranderde mijn hele leven. Ik werd opeens een voorbeeld voor mijn kinderen. Zo is het belangrijk dat je hen gezond leert eten. Maar waarom vragen ze thuis dan nog om pizza en pannenkoeken? Door ‘Op zoek naar gezond’ weet ik waarom het me niet altijd lukt om gezond met hen te eten.’

Renze Klamer, Radio- en televisiepresentator

Fidan Ekiz presenteert de talkshow Op1 en het Radio 1-programma In de Kantine. ‘Wij aten vroeger thuis best wel ongezond. Wij zijn als kinderen onze ouders gaan helpen gezonder te eten. Maar nu verbaas ik me erover dat ik ongezonde voeding niet goed bij mijn kind kan weghouden. Terwijl ik heel goed weet wat gezond eten is. In ‘Op zoek naar gezond’ zoek ik uit hoe dat komt.’

Fidan Ekiz, Journalist/documentairemaakster

50%

50% van de volwassen Nederlanders heeft overgewicht

13.000

Ieder jaar sterven er 13.000 mensen als gevolg van ziekten die ontstaan door een ongezond voedingspatroon

1 op de 8

1 op de 8 kinderen heeft overgewicht

Help je mee?

Dat kan zo:

  • Like of deel onze berichten op Instagram, LinkedIn, Facebook en/of X of volg Hanna, Renze en Fidan op hun accounts. Laat iedereen weten dat je achter ons staat.
  • Deel op je eigen social account voorbeelden van reclames voor ongezonde voeding gericht op kinderen en vertel wat je ervan vindt.
  • Of post juist leuke voorbeelden van hoe jouw school, sportvereniging of andere organisaties bij jou in de buurt proberen gezonde voeding te promoten.

 

Gebruikte bronnen

  • Superlijst Gezondheid Questionmark 2022
  • Maartje Poelman, hoofddocent consumptie en gezonde levensstijl: ‘’Kijkend naar de afgelopen 20 jaar zie je dat de prijs van groenten en fruit gestegen is met 40%.’’
  • Marketing voor voedingsproducten. Marketingbestedingen via massamedia & Internationale voorbeelden van restricties in wet- en regelgeving. Panteia i.o.v. Ministerie van VWS, 2022
  • Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor CBS i.s.m. RIVM https://www.vzinfo.nl/overgewicht/leeftijd-geslacht
  • Onderzoek door Panelwizard in opdracht van AVGG, september 2023, onder een representatieve groep van 1000 Nederlanders omtrent de voedselomgeving
  • Poelman, M.P., Dijkstra, S.C., Djojosoeparto, S.K., de Vet, E.W.M.L., Seidell, J.C. en Kamphuis, C.B.M., 2021. Monitoring van de mate van gezondheid van het aanbod en de promoties van supermarkten en out-of-home-ketens; Inzicht in de huidige stand van zaken en aanbevelingen voor het opzetten van een landelijke monitor. Wageningen Universiteit, 118 blz 555613 (wur.nl)
  • Rabobank, 2022. ‘Detailhandel food: veranderende consument vraagt meer creativiteit’.
  • Rabobank. Rol, Martijn, en Marcel Lambregts. 2022. https://www.rabobank.nl/kennis/s011087550-detailhandel-food-veranderende-cons%20ument-vraagt-meer-creativiteit
  • RIVM, Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) 2018
  • Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor CBS i.s.m. RIVM
hoofdbeeld landingspagina voeding

Meer weten of vragen?

Wil je meer weten over de ongezonde voedselomgeving? Kijk dan eens op www.gezondegeneratie.nl/gezondevoedselomgeving.

Heb je een vraag: mail die dan via onderstaand mailadres, je krijgt zo snel mogelijk een antwoord.

alliantievoeding@gezondheidsfondsen.nl
Diena Halbertsma voorzitter Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie

Diena Halbertsma

Voorzitter Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie