Opinie Diena Halbertsma in AD 10 juni 2023: Bestrijden van overgewicht vraagt om groter, structureel pakket

• Gezonde voedselomgeving
• Nieuws

In het AD van 10 juni een opiniebijdrage van voorzitter Diena Halbertsma van de Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie. Diena Halbertsma licht in dit het AD-artikel toe waarom deze maatregel, gecombineerd met andere maatregelen, noodzakelijk is voor het bestrijden van overgewicht en het bereiken van een Gezonde Generatie. Het artikel anticipeert op twee commissievergaderingen in die week waarin Kamerleden werden geïnformeerd over de ins en outs van de voorgenomen maatregel om de btw af te schaffen op groente en fruit.

Hoe winnen we de strijd tegen overgewicht?

Meer dan de helft van de volwassenen heeft momenteel overgewicht. Vorige week berichtte het CBS dat ook 25% van de jongvolwassenen (18 tot 25 jaar) overgewicht heeft. Dat is ronduit alarmerend en daar moeten we wat aan willen doen. De afschaffing van de btw voor groente en fruit, waarover Tweede Kamerleden op 12 juni worden geïnformeerd, is een van de belangrijke noodzakelijke maatregelen die overgewicht helpt te bestrijden.

Iedereen die wel eens een dieet heeft geprobeerd, herkent dit: je valt wat pondjes af, maar in de maanden daarna neemt je gewicht langzaam weer toe. Veel Nederlanders willen daar ook echt wat aan doen, want overgewicht kan allerlei (chronische) ziekten veroorzaken zoals hart- en vaatziekten, kanker, diabetes type 2, nierziekten en spijsverteringsziekten. Maar het is een lastig gevecht.

Waarom is het gevecht tegen overgewicht zo moeilijk?

Overgewicht is gedeeltelijk een logisch gevolg van hoe ons brein is geprogrammeerd. We zijn van nature geneigd niet alleen voeding te eten die we nodig hebben, maar alle voeding die voorhanden is. Dat had ten tijde van voedselschaarste nog wel nut, maar nu niet meer. Daarom eten we, vaker dan we willen, te veel en te vaak ongezonde voeding.
Veel mensen willen best wel gezond eten, maar dat valt nog niet mee. 67% van de mensen vindt bijvoorbeeld zelf dat ze gezond eten en 91% van hen denkt dat ze dagelijks voldoende groenten eten (CBS, 2022). Maar slechts 29% van de volwassenen voldoet daadwerkelijk aan de richtlijn voor groente (Voedselconsumptiepeiling RIVM 2022). Waarom is het zo lastig is om voor gezonde voeding te kiezen?

Ongezonde voedselomgeving

Kijk op een willekeurige dag om je heen: je ziet overal fastfood zaken, snoepwinkels, stapels frisdrank en snacks op stations, bij de benzinepomp, zelfs op sportvelden. De voedingsindustrie pompt daar elke dag nog eens 4,3 miljoen euro aan reclames overheen, waarvan 80% voor voeding die niet past in de Schijf van Vijf. Als dan ook nog 80% van het aanbod van supermarkten niet past in de Schijf van Vijf, dan is bijna niet uit te sluiten dat je vaker dan je wilt ongezonde voedselkeuzes maakt. We kunnen ons brein niet veranderen, maar de voedselomgeving wel. Daarom is de overheid nu aan zet.

Btw-maatregel helpt gezonde voedselkeuze

Op 12 juni worden Tweede Kamerleden geïnformeerd over de afschaffing van de btw op groente en fruit. Deze maatregel maakt gezonde voeding goedkoper. Dat is voor iedereen goed nieuws, maar nog beter voor mensen met een bescheiden inkomen, omdat gezond voedsel voor hen vaak veel te duur is. De WHO heeft onderzocht dat juist prijsmaatregelen effectief zijn om mensen te helpen om gezondere keuzes te maken. Als we willen dat onze omgeving ons helpt om gezonder te gaan eten, is de btw-verlaging op groente en fruit een noodzakelijke stap die onderdeel is van een pakket van structurele maatregelen zoals een suikertaks, minder zout en vet in kant en klare producten en veel minder reclame die gericht is op kinderen. Zo maken we gezond weer normaal.

Diena Halbertsma
Voorzitter van de Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie