Wat wij doenAlcoholpreventie
Word supporter

Alcoholpreventie

We willen het jongeren makkelijker maken om gezonde keuzes te maken. Op veel plekken is er nu alcohol. Van de sportkantine, tot feestjes en thuis. We vinden het normaal en gezellig om te drinken. Zeg dan maar eens ‘nee’. Nog niet iedereen weet ook hoe slecht alcohol precies is voor onze gezondheid. Onze missie? Een samenleving, waarin het voor jongeren makkelijk en normaal is om geen alcohol te drinken. In een omgeving die hen daarbij ondersteunt.

Daar is geen magie voor nodig, maar actie!

Kenniscampagne 'Op je gezondheid?' krijgt vervolg

13,3

De gemiddelde leeftijd waarop Nederlandse kinderen starten met drinken is 13,3 jaar [1]

70.000

Er zijn in Nederland zo'n 70.000 plekken waar alcohol wordt verkocht of geschonken [2]

40%

Van de volwassen Nederlanders vindt 40% dat er onvoldoende aandacht is voor de invloed van alcohol op je gezondheid [3]

Wat is het probleem?

In Nederland is er helaas veel gezondheidsschade door alcohol. Veel mensen weten niet dat de gezondheidsrisico’s al toenemen door het drinken van 1 glas alcohol per dag. ​Nederlandse jongeren drinken juist veel en vaak. Ook beginnen ze vroeg: de gemiddelde leeftijd is 13,3 jaar. We willen het jongeren daarom makkelijker maken om gezonde keuzes te maken. Zo kunnen zij gezond opgroeien en gezond oud worden.

Wat helpt hierbij?

  • Jongeren vinden het makkelijker om niet te drinken als anderen dat ook niet doen
  • Jongeren die niet drinken tot hun 18e; drinken als volwassene ook minder
  • Het niet zien van alcoholreclame en alcoholgebruik op tv, radio of sociale media
  • Alcohol minder beschikbaar maken
  • Liever niet drinken waar kinderen tot 18 jaar bij zijn

2 biermerken

In de top 10 in 2022 van 'meest verkochte supermarktproducten' staan 2 biermerken [4]

27,8%

Van onze Nederlandse jongeren (12-16 jaar) heeft in de afgelopen maand alcohol gedronken [5]

0 glazen

0 glazen alcohol drinken onder de 18 is er niet voor niks. Het beschermt hun gezondheid en maakt de kans kleiner dat ze op volwassen leeftijd veel drinken [6]

Welke actie is nodig?

We weten dat actie nodig is om het voor jongeren makkelijker en normaal te maken om geen alcohol te drinken. En uit onderzoek weten we ook wat werkt, zoals het drinken van alcohol minder normaal maken en maatregelen die zorgen voor een omgeving waar jongeren minder alcohol kunnen zien en kopen. Ook het delen van meer informatie over alcohol en de kansen op ziekten helpt. Zo kunnen we jongeren nog beter beschermen.

Vanuit de Gezonde Generatie gaan we daarom voor maatregelen die werken:

  • Minder verkooppunten van alcohol, bij voorkeur alleen verkoop bij slijterijen
  • Beperking van alcoholreclame en alcoholgebruik op tv, radio of sociale media
  • Gezondheidswaarschuwing op flessen of blikjes drank
  • Publiekscampagnes om te vertellen over alcohol en je gezondheid

37%

Van de volwassen Nederlanders weet 37% dat alcohol drinken de kans op kanker vergroot [7]

77,5%

Als we kijken naar volwassen Nederlanders; drinkt 77,5% wel eens alcohol [8]

46%

Van de volwassen Nederlanders vindt 46% dat de overheid ons op de hoogte moet houden van de invloed van alcohol op je gezondheid [3]

Wat zeggen deskundigen?

Veel artsen en experts zetten zich dagelijks in om onderzoek te doen naar de gezondheidseffecten van alcohol, mensen hierover te informeren en hen waar nodig de juiste zorg te geven.

“Mijn grootste drijfveer om me voor alcoholpreventie in te zetten, is dat ik regelmatig mensen zie met complicaties door alcoholgebruik. Dat wil niemand. Niet voor zichzelf of voor zijn kinderen. Laten we daarom een gezonde omgeving voor onze kinderen maken.”

Bart Takkenberg over alcoholpreventie, maag-, darm-, leverarts

Alcohol is slecht voor je gezondheid. Er is geen veilige grens.

René Kahn, Arts en psychiater

De meeste mensen weten niet dat ze hun risico op het krijgen van verschillende vormen van kanker verhogen door het gebruik van alcohol. En dat terwijl dat ook al geldt voor één glas per dag en dat is toch bij heel wat mensen een geaccepteerde gewoonte. Ik licht mensen hier graag over voor, want alle beetjes helpen om zoveel mogelijk gevallen van kanker te voorkomen.

Sanne Engelen, oncologisch chirurg

“Alcoholmarketing is in Nederland overal aanwezig en deze marketing bereikt ook jongeren en minderjarigen. Dit is zorgwekkend, omdat onderzoek meermaals heeft aangetoond dat het zien van alcoholreclames leidt tot meer en eerder alcoholgebruik bij (minderjarige) jongeren. Ik vind het belangrijk dat mensen op de hoogte zijn van deze feiten en dat er in de politiek bereidheid komt om alcoholreclame te verbieden ondanks pogingen vanuit de industrie om dit te voorkomen”

 

Hanneke Hendriks, Associate Professor at Radboud University

53%

Van de volwassen Nederlanders staat 53% positief tegenover meer voorlichting over gezondheidsrisico's van alcohol [3]

0.0 drankjes

De stap naar het drinken van alcohol onder jongeren kan door het drinken van 0.0 drankjes kleiner worden [9]

7 kankers

Alcohol vergroot de kans op mond-, keelholte-, strottenhoofd-, slokdarm-, lever-, darm- en borstkanker [10]

Wat kun jij doen?

Naast dat wij en de overheid in actie moeten komen, kun je zelf ook veel doen. Uit onderzoek weten we namelijk dat ons eigen gedrag veel invloed heeft op de jeugd. Zo weten we dat als jongeren anderen zien drinken ze zelf ook eerder en meer gaan drinken.

Een paar voorbeelden van wat je kunt doen:

  • Drink het liefste geen alcohol wanneer je bij kinderen onder de 18 jaar bent
  • Bespreek of mensen op jouw (sport)vereniging of organisatie ook positief zijn om geen alcohol te drinken waar kinderen bij zijn en of je daar afspraken over kan maken
  • Praat met elkaar bijvoorbeeld over het niet drinken op kinderfeestjes

 

4,2

De totale kosten van alcoholgebruik in Nederland zijn jaarlijks minimaal 4,2 miljard en kunnen oplopen tot 6 miljard euro [11]

29 tot 34%

Zo'n 29-34% van de jongeren geven aan veel tot zeer veel alcoholreclame te zien bij festivals, evenementen en poppodia [12]

1,1%

De naleving van het controleren van de leeftijdsgrens van 18 jaar voor het drinken van alcohol wordt slechts door 1,1% van de flitsbezorgers gedaan [13]

Tips voor ouders/verzorgers:

 

  • Voorbeeldrol

    Drink liever geen alcohol wanneer je met kinderen onder de 18 jaar bent. Kinderen kopiëren namelijk het gedrag van volwassenen. Onderzoek heeft aangetoond dat overmatig drinken door ouders leidt tot hetzelfde gedrag bij kinderen.

  • Afspraken

    Ouders hebben invloed op de keuzes van hun kind. Bij het verkennen van grenzen door jongeren zijn regels belangrijk. Duidelijke afspraken maken over niet drinken onder de 18 jaar zorgt ervoor dat kinderen later beginnen met drinken en minder drinken. Kijk ook eens op www.nix18.nl

  • Geen uitzonderingen

    Als je met je kind hebt afgesproken dat hij/zij geen alcohol drinkt onder de 18 jaar, probeer die afspraken dan ook echt na te komen. Dit kan extra lastig zijn op feestdagen, verjaardagen of schoolfeesten. We weten uit onderzoek dat als je het af en toe toestaat je eigenlijk zegt dat alcohol drinken er soms bij hoort. Daardoor wordt het juist lastiger om je kind aan de afspraak te houden.

  • Korte termijn risico’s

    Risico’s op de lange termijn maken minder indruk op pubers, dan risico’s op korte termijn. Wil je weten wat de korte termijn risico’s van alcohol drinken zijn? Lees hier meer.

  • Geen alcohol laten zien

    Door alcohol goed op te bergen in huis maak je het minder makkelijk voor kinderen om dit te pakken. Als alcohol in het zicht van kinderen ligt, maakt dit de drempel om het te gaan gebruiken lager. Dit is niet alleen omdat het dan makkelijk te pakken is, maar ook omdat het dan een positief gevoel oproept.

  • Stimuleer positief gedrag

    Probeer om met je kind in gesprek te blijven. Vraag je kind of het lukt om geen alcohol te drinken. Als jouw kind aangeeft dat hij/zij wel eens gedronken heeft, bespreek dan samen met je kind waarom het lastig was om nee te zeggen. Is het wel gelukt om niet te drinken, beloon dit dan door te zeggen dat je trots bent!

  • Praat met andere ouders

    Het kan helpen om met andere ouders te praten over alcoholgebruik. Het kan duidelijkheid geven om te horen welke afspraken zij thuis gemaakt hebben. Het is slim om dezelfde afspraken te maken.

200

Alcoholgebruik kan zorgen voor ongeveer 200 verschillende ziekten, waaronder 7 soorten kanker [10, 14]

1 glas

Veel mensen weten niet dat gezondheidsrisico’s al toenemen door het drinken van één glas alcohol per dag [7]

Niks

Er staat in de meeste gevallen niks op het etiket van alcohol over de calorieën of ingrediënten, dit is nu namelijk niet verplicht [15]

Veelgestelde vragen

  • Welke gezondheidsrisico’s worden veroorzaakt door alcohol?

    Veel mensen weten niet dat de gezondheidsrisico’s al toenemen door het drinken van één glas per dag. Dus ook bij het drinken van weinig alcohol loop je een verhoogd risico op veel soorten aandoeningen. Alcohol kan 7 soorten kanker en 200 andere aandoeningen veroorzaken, waaronder ernstige maag-, lever- en darmziekten. Daarnaast kan het bij jongeren een gevaar vormen voor de hersenontwikkeling.

  • Wat is de invloed van volwassenen op het alcoholgebruik van jongeren?

    Volwassenen hebben grote invloed op het alcoholgebruik van jongeren, vaak meer dan ze zelf denken. Ouders die alcohol drinken, hebben vaker kinderen die ook drinken.
    Het zien drinken van ouders en andere volwassenen speelt een grote rol in het alcoholgebruik van jongeren en studenten: bijvoorbeeld na afloop van een kinderfeestje, als de jeugd nog sport of tijdens een familiediner. Naast het alcoholgebruik van ouders en andere volwassenen, speelt ook de manier van opvoeden een rol. Zij kunnen dus een grote, positieve rol spelen in het voorkomen van alcoholgebruik van jongeren.

  • Hoe kunnen we alcohol drinken minder vanzelfsprekend maken?

    We gaan voor een Gezonde Generatie die opgroeit in een samenleving waarin het makkelijk en normaal is om geen alcohol te drinken. In een omgeving die daarbij ondersteunt. Daarom zetten we in op het realiseren van maatregelen die deze omgeving voor jongeren creëren. Van bijvoorbeeld maatregelen die gaan over beschikbaarheid, marketing en prijs weten we al dat ze erg effectief zijn. Door de sociale norm en omgeving te veranderen, vergroten we de kans dat de volgende generatie als volwassenen minder vaak en minder veel zullen drinken. Dat draagt bij aan meer gezonde levensjaren.

  • Staat je vraag er niet tussen?

    Stuur een mail naar gezondegeneratie@gezondheidsfondsen.nl.

Veelgestelde vragen

Download

Hoe denken verschillende generaties over alcohol?

Factsheet: Hoe denkt Nederland over een alcoholpauze

Wie zijn wij?

De samenwerkende gezondheidsfondsen zetten zich, onder aanvoering van KWF Kankerbestrijding en de Maag Lever Darm Stichting, in voor een Gezonde Generatie die opgroeit in een samenleving waarin het voor jongeren makkelijk en normaal is om geen alcohol te drinken. In een omgeving die hen daarbij ondersteunt.

Contact

Heb je vragen, opmerkingen of verzoeken? Neem dan gerust contact met ons op.

gezondegeneratie@gezondheidsfondsen.nl

AlcoholPreventie

Team

Extra informatie

Referentielijst

  1. Trimbos Instituut, Expertisecentrum Alcohol. Cijfers alcoholgebruik jongeren. Geraadpleegd op 5 juni 2023.
  2. Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP. Feiten en Cijfers, Hoofdstuk 2. Geraadpleegd op 5 juni 2023.
  3. Flitspeiling informatiebehoefte Nederlanders schadelijkheid alcohol (2023). Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
  4. Circana en Distrifood. Merken Top 100 (2023).
  5. Trimbos Instituut, Expertisecentrum Alcohol. Geraadpleegd op 10 juni 2023.
  6. Trimbos Instituut, Expertisecentrum Alcohol. Geraadpleegd op 10 juni 2023.
  7. M, Rombouts et al. Kennismonitor Alcohol 2022, Trimbos Instituut, Utrecht. Geraadpleegd op 10 juni 2023.
  8. Trimbos Instituut, Expertisecentrum Alcohol. Geraadpleegd op 10 juni 2023 .
  9. Trimbos Instituut, Expertisecentrum Alcohol. Geraadpleegd op 10 juni 2023
  10. Diet, Nutrition, Physical Activity and Cancer: a Global Perspective. Continuous Update Project Expert Report (2018). World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research.
  11. G.A. de Wit et al. Maatschappelijke kosten-baten analyse van beleidsmaatregelen om alcoholgebruik te verminderen. RIVM Rapport 2018-0146 Herziene versie van RIVM rapport 2016-0133.
  12. Trimbos Instituut, Expertisecentrum Alcohol. Geraadpleegd op 10 juni 2023.
  13. M. Hessels et al. Landelijk onderzoek naar naleving van de leeftijdsgrens bij alcohol- en tabaksverkoop in 2022. Bureau Objectief, Nijmegen.
  14. Global status report on alcohol and health 2018. Geneve, Zwiterland: World Health Organization; 2018.
  15. Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP. Thema’s, Europees beleid. I. Europese unie, Etiketteringsregels, Voedselinformatie voor consumenten. Geraadpleegd op 5 juni 2023.